Nierozerwalnie związana z naszą historią Bułgarów i historią muzyki w naszym kraju, od 1966 roku zaczęto uczyć się gry na gadułce w wielu szkołach średnich w naszym kraju, z których pierwszą była SMU „Panayot Pipkov” w mieście Plewen, a po niespełna dziesięciu latach kształcący się gadułka wszedł także na studia wyższe wraz z otwarciem w Płowdiwie specjalności „Instrumenty Ludowe i Śpiew Ludowy”, której zadaniem było kształcenie specjalistów z wyższym wykształceniem w gadułce. Pomimo tego, że w szkołach średnich i na studiach specjalizowano się w łaskotaniu i popularności tego instrumentu, wiele osób ma dziś trudności z odpowiedzią na pytanie, ile strun ma łaskotacz, a także na inne podstawowe pytania dotyczące jego urządzenia.

Ile strun mają skrzypce?

Więcej: Ile strun ma gitara?

Struny są najważniejszą częścią tego ludowego instrumentu muzycznego, ponieważ wydobywa się z nich dźwięk, a muzyka rodzi się poprzez ruch smyczka na strunach, których liczba może być różna. Na próżno miałeś nadzieję, że znajdziesz jedną odpowiedź na pytanie, ile strun ma łaskotanie, ponieważ liczba ta jest różna, najczęściej są to 3 lub 4 główne struny, z dodatkowymi strunami rezonansowymi dołączonymi pod spodem, a w przypadku kopanka, mniejsza wersja łaskotki, znana w Dobrudży, główne struny są tylko trzy. Struny łaskotki były najczęściej wykonane z włosia skrzypu i nazywane były pirigi.

Z 3 głównymi strunami jest to współczesna trąbka orkiestrowa wzorowana na tracku, a liczba dodatkowych strun wynosi 11.

Znacznie rzadziej spotykamy przedstawicieli tego dawnego ludowego instrumentu składającego się z 5 lub 6 strun głównych, a jednak tacy istnieją, a odpowiedzi 5 lub 6 na pytanie „Ile strun ma cymbał” są w pełni poprawne.

Inna jest nie tylko liczba strun głównych, ale także ruch smyczka, który rodzi ton i słodki głos cymbału – jego przejście ze struny na strunę odbywa się poprzez obrót samego instrumentu i nie jest tym samym cały czas.

Więcej: Ile strun ma harfa?

Pochodzenie nazwy łaskotania

W niektórych rejonach kraju gadułka nazywana była „kemancha” – stąd zachowana w niektórych rejonach nazwa gadulki – kemanche. Współczesna nazwa, pod jaką znany jest dziś ten ludowy instrument muzyczny – gadulka – wywodzi się od słowiańskiego słowa gudok.

Oprócz Kopanki w Dobrudży Gadułka nazywana jest także Gyolą w Chaskowie, Kemencze w zachodniej Bułgarii i częściach Tracji.

Dziś głos gadułki towarzyszy pieśniom ludowym, folklorowi, wykorzystywany jest zarówno jako instrument solowy, jak i zespołowy.

Więcej: Hristina Beleva i głos łaskotania

Historia łaskotania

Pierwsza pisemna informacja historyczna o występowaniu gadułki jako instrumentu muzycznego w naszym kraju wiąże się z Bułgarami, którzy grali na gadułce na bizantyjskim dworze cesarskim. Historia łaskotek w Europie rozpoczyna się w I wieku naszej ery, kiedy to przedostały się one z Azji. Te instrumenty muzyczne były tak obce kronikarzom bizantyjskim i w ogóle Europejczykom, że porównali je do liry i jako takie je zapisali. W rzeczywistości lira bizantyjska, opisana po raz pierwszy przez perskiego geografa Ibn Khurradaddbi, została pożyczona od wczesnych Bułgarów i jako taka została znaleziona w Nowogrodzie, co potwierdza tę tezę. Do dziś w Grecji i Chorwacji spotyka się instrumenty ludowe podobne do bułgarskiej gadulki, pod nazwą Theoflaktus Simokata nadał im – w Grecji – lirę, w Dalmacji – lyricę.

Gudulka składa się z oddzielnych części noszących starożytne nazwy, w wielu przypadkach – bułgarskie, takie jak koryto lub kopanka, co było starym bułgarskim określeniem korpusu guduluki, chivii – nazwa krążków, wokół których końce gudulki nawijane są sznurki, pióro – do łaskotania łuku itp.