Jednak pewnym trybem życia możemy niestety przyspieszyć pojawienie się dolegliwości bólowych – mogą się do tego przyczynić zawody wymagające długotrwałego i nieregularnego siedzenia, zwiększona masa ciała, wysiłek fizyczny w czasie pracy, a także kontuzje życiowe. Biorąc pod uwagę, że współczesne życie coraz częściej wiąże się z siedzeniem i coraz więcej pracy wykonuje się w pozycji siedzącej, można powiedzieć, że dziś wszyscy należymy do grupy ryzyka wcześniejszego i częstszego występowania tego typu bólów.

Charakterystyka bólów kręgosłupa i stawów

Światowe statystyki pokazują, że ponad 80% populacji w pewnym momencie swojego życia odczuwa ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Pacjenci wówczas zazwyczaj próbują zażywać leki samodzielnie, bez zalecenia lekarza. Dopiero gdy uznają, że autoterapia nie pomaga, umawiają się na wizytę u lekarza. Choć nie ma dokładnych statystyk, można stwierdzić, że od wystąpienia bólu zwykle mija kilka miesięcy, tj. od pierwszych objawów do wizyty u lekarza. W takim razie mówimy już o istnieniu bólu przewlekłego.

„Pacjent powinien najpierw przejść badania w podstawowej opiece zdrowotnej, tj. do ośrodka zdrowia, gdzie otrzyma wstępne leczenie od wybranego przez siebie lekarza pierwszego kontaktu. Jeżeli dolegliwości ustąpiły po zastosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), nie wiązały się z istotnymi wynikami badania rezonansu magnetycznego i nie powodowały poważnych zaburzeń czynnościowych, wybrany lekarz kontynuuje leczenie. W ten sposób można rozwiązać ponad 70% wszystkich ostrych bólów. W przeciwnym razie, jeśli ból nie ustępuje lub występują poważne zaburzenia czynnościowe, pacjent kierowany jest na badanie do chirurga kręgosłupa” – wyjaśnia dr Marko Aleksić, specjalista ortopedii i traumatologii.

„Przewlekły ból jest poważnym problemem nie tylko fizycznym, ale także psychicznym i istnieje bezpośredni związek pomiędzy bólem przewlekłym a zaburzeniami depresyjnymi”. W takich sytuacjach zawsze doradzamy włączenie do leczenia neuropsychiatry lub psychiatry, gdyż pomimo naszych wysiłków ból utrzymuje się długo i oczywiście wpływa na jakość życia i stan psychiczny pacjenta” – mówi dr Marko Aleksić opowiada o wpływie bólu przewlekłego na jakość życia.

Leczenie bólów kręgosłupa i stawów

Pierwszą linią obrony są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które należy podawać przez długi czas, a nie tylko przez kilka dni. Już po kilku dniach stosowania leków pacjent odczuwa natychmiastową ulgę w bólu, natomiast długotrwałe stosowanie tych samych leków może przynieść efekt leczniczy. W ten sposób leczymy nie tylko objaw, ale także przyczynę – stan zapalny, czy to nerwów, czy stawów kręgosłupa, chrząstek i kości.

„Polecam niemal każdemu pacjentowi aceklofenak lub Aflamil, ponieważ łączy w sobie to, co najlepsze ze znanych nam dotychczas leków: pod względem efektu i siły działania przeciwzapalnego odpowiada diklofenakowi, ale pod względem bezpieczeństwa jest podobny do ibuprofenu, który do tej pory był znany jako lek wywołujący najmniejszą liczbę skutków ubocznych. Aflamil jest zatem unikalnym lekiem, który daje nam odpowiednią reakcję nie tylko na ból, ale i stan zapalny, przy najniższym poziomie skutków ubocznych. To właśnie te właściwości leku, a przede wszystkim jego bezpieczeństwo, sprawiają, że możemy go stosować przez długi czas” – mówi dr Aleksić.

Długotrwałe stosowanie leków przeciwbólowych w związku z bólami kręgosłupa i stawów

Gdy u pacjentów występują bardzo silne dolegliwości bólowe, wprowadza się także terapię kortykosteroidami, którą należy stosować minimalnie, gdyż ma ona jeden dobry efekt – zmniejszenie stanu zapalnego, ale też siedem skutków negatywnych, przy czym trzeba zadbać o zrównoważenie skutków pozytywnych i negatywnych. Dlatego z pewnością należy pomóc pacjentowi, ale należy mieć także na uwadze potencjalną szkodliwość terapii kortykosteroidami. Wtedy właśnie istotna staje się rola niesteroidów, które można stosować praktycznie latami z krótszymi przerwami i oczywiście wraz z wprowadzeniem ochrony błony śluzowej żołądka. Rozpoczynając tego typu terapię należy przeprowadzić szczegółowy wywiad dotyczący chorób układu krążenia, a także przebytych uszkodzeń żołądka. Jeżeli w ten sposób i zgodnie z zaleceniami wybierzemy pacjenta, to praktycznie będzie on mógł być na długotrwałej terapii niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi. Terapia taka przynosi pozytywne efekty zdrowotne nawet u pacjentów, którzy mają wskazania do leczenia operacyjnego, ale także u tych, którzy byli już operowani, gdyż w dalszej rekonwalescencji pomoże fizjoterapia, podniesienie pacjenta i powrót do normalnych zajęć życiowych.

Po interwencji chirurgicznej ból może powrócić, gdyż niestety dochodzi do skostnienia prawie całego kręgosłupa. Choć operacja eliminuje ostry ból i umożliwia pacjentowi poruszanie się, korygowanie deformacji i stabilizację kręgosłupa, niestety pewien stopień bólu może pozostać. W takich sytuacjach, jak już wspomniano, sięgamy także po niesteroidowe leki przeciwzapalne, których stosowanie dr Aleksić zaleca okresowo, gdy pojawia się ból, ale nigdy w odstępie zaledwie dnia lub dwóch, ale co najmniej 2- 3 tygodnie przy odpowiedniej ochronie żołądka.

Styl życia i aktywność fizyczna

Aktywność fizyczna może poprawić, ale i pogorszyć stan – mówi dr Marko Aleksić: „Polecam kilkudniowy odpoczynek przy aktywnym stosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych, przede wszystkim Aflamili z blokerem pompy protonowej, czyli ochroną żołądka, mięśni środki zwiotczające i preparaty do stosowania miejscowego.” Zalecam wczesne rozpoczęcie aktywności fizycznej, nawet przy ostrym zespole lędźwiowym, gdy nagle pojawia się silny ból. Idealnie jest, aby po dwóch dniach pacjent osiągnął pion i zaczął jakiś rodzaj chodzenia, gdyż kręgosłup jest najbardziej obciążony podczas siedzenia i gdy cały ciężar ciała opiera się na kościach pośladkowych. Podczas chodzenia ciężar rozkłada się dystalnie, czyli w dół nóg, dzięki czemu podczas aktywnego chodzenia nie uciskamy przez dłuższy czas tylko jednego punktu. Dopiero gdy pacjent zostanie poddany programowi fizykoterapii z użyciem niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które przyjmowane są przez dłuższy czas, aby uzyskać nie tylko efekt usunięcia bólu, ale także efektu usunięcia stanu zapalnego, Można zalecić poważniejszą aktywność fizyczną, ale mówimy już o tzw faza utrzymania poprawy i zapobiegania nawrotom zespołu bólowego.

Aby wspomóc kręgosłup cierpiący na ciężar ciała, w pierwszej kolejności powinniśmy zwrócić uwagę na to, czy wskaźnik masy ciała, czyli wskaźnik masy ciała do wysokości ciała, jest odpowiedni. Co prawda wskaźnik ten nie jest parametrem absolutnie miarodajnym, bo nie każda waga jest taka sama – nie jest to taka sama waga u osoby otyłej czy umięśnionej, ale niestety niezależnie od budowy kręgosłup podlega niemal takiemu naciskowi. Dlatego ważne jest, aby wziąć pod uwagę masę ciała. Również na tym etapie zaleca się aktywność fizyczną, regularne spacery, pływanie… w celu wzmocnienia mięśni kręgosłupa. Należy zachować szczególną ostrożność przy wyborze i wykonywaniu ćwiczeń beztlenowych, ponieważ mogą one pomóc, ale mogą też przeszkodzić, jeśli nie wybierzesz odpowiedniego lub nieprawidłowo go wykonasz. Jednak jest to bardziej w rękach fizjoterapeuty niż chirurga.”

Ogólnie rzecz biorąc, aktywność fizyczna powinna być wykonywana aż do bólu. Zaleca się także unikanie długiego siedzenia, ale robienie przerw trwających co najmniej 5 minut co pół godziny oraz korzystanie z odpowiednich krzeseł z podparciem odcinka lędźwiowego.

Co zrobić, gdy pojawia się ból kręgosłupa i stawów?

„Jeśli wystąpi ból w dolnej części pleców, który nie jest związany z poważnym urazem, podnoszeniem ciężarów, wypadkiem drogowym lub podobnym rodzajem urazu, należy najpierw wypróbować NLPZ przeciwzapalne i zawsze polecam Aflamil w połączeniu z Controloc lub innym blokerem pompy protonowej, aby chronić żołądek. Jeśli ból nie ustąpi w ciągu 7 dni, radzę zgłosić się do wybranego lekarza pierwszego kontaktu, a jeśli wybrany lekarz uzna, że ​​ból nie ustępuje lub może mieć związek z jakąś poważniejszą chorobą, to powinien skierować pacjenta do kogoś, kto jest ściśle wyspecjalizowany w tej dziedzinie. Jeśli chodzi o tryb życia, to oczywiście radzę prowadzić aktywny tryb życia, choć większość z nas w pracy siedzi lub stoi. Rozwiązaniem jest to, że jeśli już siedzisz, to powinieneś robić przerwy i rozciągać się, przynajmniej kilka kroków co pół godziny. Powinieneś także upewnić się, że krzesło, na którym siedzisz, jest odpowiednie i ma odpowiednie oparcie. To samo tyczy się leżenia i spania, wybieraj stosunkowo twardą powierzchnię. Musimy także zadbać o dietę, aby nie doprowadziła ona do nadmiernej otyłości, która na pewno stanowi ryzyko pojawienia się dolegliwości bólowych. Uprawiana przez nas aktywność sportowa musi być dostosowana do wieku i kondycji fizycznej pacjentów. Wystarczy aerobik, pływanie, jazda na rowerze, spacery” – podsumował dr Aleksić dla .

Asystent Dr sci med Marko Aleksić, specjalista ortopedii z traumatologią, chirurg kręgosłupa, zatrudniony w Instytucie Ortopedii w Banjica na stanowisku ordynatora oddziału chirurgii kręgosłupa. W swojej praktyce klinicznej zajmuje się niemal wszystkimi chorobami kręgosłupa, w tym urazami, deformacjami, a także patologią onkologiczną kręgosłupa, dorosłymi i dziećmi. „Ośrodek ten jest jedyny w swoim rodzaju w naszym kraju, jesteśmy praktycznie uznani za krajowe centrum chirurgii kręgosłupa i jesteśmy pod telefonem 365 dni w roku w przypadku wszystkich ostrych urazów, czyli świeżych urazów kręgosłupa, a nasze leczenie obejmuje zakres wszystkich patologii kręgosłupa.”