Naukowcy od dawna poszukiwali alternatywnych sposobów uzupełnienia brakujących zębów, dających człowiekowi możliwość maksymalnego odzyskania funkcji żucia.
Najbardziej skuteczną z nich jest inżynieria tkankowa. Obszar ten rozwija się w szybkim tempie i daje nadzieję, że w miejsce zniszczonych i utraconych zębów mogą wyrosnąć nowe.
Istnieje kilka metod hodowania nowych zębów, które są na różnych etapach badań i rozwoju. Metody można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne, w zależności od tego, gdzie zachodzi proces kształtowania się zęba.
• Zewnętrznie, poprzez biodruk
Nowy ząb wyrasta całkowicie poza ciałem, ze specjalnej ramy wydrukowanej w 3D, a następnie wszczepia się go w jamę ustną. Wadą tej opcji jest to, że nadal nie pozwala ona w pełni odtworzyć wszystkich cech prawdziwego zęba. Oznacza to, że uzyskuje się coś podobnego do struktury, ale kolor i kształt mogą się różnić. Może to prowadzić do trudności z implantacją i wszczepieniem.
• Wewnętrznie, poprzez inżynierię tkankową
Nowy ząb wyrasta bezpośrednio w jamie ustnej z wszczepionego bioinżynieryjnego elementu. Na przykład japońskim naukowcom udało się wyhodować zarodek zęba składający się z zębiny, miazgi i szkliwa, a także naczyń krwionośnych i tkanek przyzębia.
Jak mogę sprawdzić, czy kwalifikuję się do założenia protezy zębowej?
Umieścili go na myszach, po usunięciu ich naturalnego zęba. Po dwóch tygodniach nowy ząb dobrze się zakorzenia, zaczyna rosnąć i funkcjonować. Nie odbiega wytrzymałością, budową i wyglądem od naturalnych zębów myszy.
Jednak początkowo gryzonie mają w zębach więcej komórek macierzystych niż ludzie i stale się dzielą. Dlatego uzyskany z nimi wynik nie oznacza w praktyce, że będzie on tak skutecznie działał w przypadku człowieka.
• Wewnętrznie, poprzez inżynierię molekularną
Innym sposobem na wyhodowanie nowego zęba jest wyłączenie genów USAG-1, SPRY2 lub SPRY4, które blokują wzrost nowych zębów. Okazało się, że po wyłączeniu tych genów gryzoniom wyrosły dodatkowe zęby.
Ma to umożliwić regenerację zęba w miejscu, w którym wypadł lub nie urósł. W tym celu do zębodołu – miejsca, w którym powinien znajdować się ząb, wstrzykiwana jest specjalna mieszanka. Zawiera substancje „wyłączające” geny, a także specjalne komórki, które pomogą uformować nowy ząb. W ten sposób proces wzrostu zęba może rozpocząć się od nowa.
Ważne: opisane metody są nadal w fazie badań eksperymentalnych. Dlatego potrzebne są dalsze badania i walidacja, zanim będzie można je zastosować w praktyce klinicznej.
